“خانم کارشناس میوه نخورید” و الگوی بشقاب من!
نتیجه‌ی رژیمِ تجویزیِ خانم کارشناس بر پایه مواد نشاسته‌ای، جامعه‌ای آسیب‌پذیر از لحاظ فاکتورهای قندی و چربی خون و همچنان درگیر با اضافه وزن خواهد بود.
وقت صبح -
حامد مردانی
متخصص تغذیه و رژیم درمانی-شماره نظام پزشکی: ت ۶۷۵۴پریناز بنیسی، کارشناس تلویزیون که اخیراً مردم را به قناعت دعوت کرد در روزهای گذشته به شیوه‌های مختلف مورد نقدِ کاربران مجازی قرار گرفته است. ماجرای " خانم کارشناس میوه نخورید " بحث‌های زیادی به همراه داشته است.
از جمله با پرداختن به وضعیتِ اقتصادی خودِ ایشان و میزان قناعتی که البته با توجه به زندگی در یک محله‌ی مرفه‌نشین و تدریس در د انشگاه آزاد و حداقل وجودِ یک مطب جای نقد هم دارد.
یا دیدگاه‌های دیگری مانندِ وضعیت اضافه‌وزنِ مشهودِ ایشان که البته هم از نظر اخلاقی و هم از نظرِ علمی زیرِ سوال است.
چون با توجه به محدودیت سفره‌ی طبقات پایین اجتماعی و تنها باقی ماندنِ مواد غذاییِ نشاسته‌ای مثل نان و سیب‌زمینی ، وجودِ چاقی و در عینِ حال گرسنگیِ سلولی به خاطر عدم دریافت ویتامین‌ها و املاح ضروری در فقر چیز عجیب و بعیدی نیست.
اما گذشته از همه‌ی این نقدهای به‌جا و بی‌جا، مودبانه و بی‌ادبانه، اخلاقی و غیراخلاقی، وجود نقدی منصفانه مشخصاً از منظر «علمِ تغذیه» خالی است.
بخوانید: پریناز بنیسی کارشناس صداوسیما که گفت میوه نخورید کیست؟
صحبت‌های کارشناس جنجالی از نظر علم تغذیه
شاید خانم کارشناس صدا و سیما باید بداند توصیه‌هایی که کرده علیرغمِ داشتنِ بازخورد برای خود ایشان و حمایت‌های خاصی که احتمالاً دریافت خواهند کرد، علاوه بر بحث‌های متعدد اجتماعی و اقتصادی و روان‌شناختی ، پا کردن در کفش یک رشته‌ی علمی و جهانی به نامِ «علوم تغذیه» هم هست.
شاید خانم کارشناس باید بدانند که این روزها در علوم تغذیه، نقش میوه‌ها، مواد غذایی پروتئینی، لبنیات و روغن‌های سالم در سفره‌ی مردم چیزی فراتر از زیبایی‌بخشی و تجمل است که بتوان به این سادگی کنارش گذاشت.
اما صحبت‌های خانم کارشناس، جدای از همه‌ی حواشی، صرفاً از دیدگاهِ علوم تغذیه چگونه است؟
این روزها الگوها و رژیم‌های غذایی متعددی در سراسر دنیا وجود دارد که بعضی از آنها تقریباً بدونِ هیچ مخالفتی، مورد تایید همه‌ی دانش‌آموختگان و صاحب‌نظران علمِ تغذیه است.
شاید معروف‌ترین الگو، الگوی بشقاب غذایِ من ( My Plate ) است که در سال‌های اخیر توسط دپارتمان تغذیه هاروارد و مشخصاً توسط پروفسور ویلِت، استاد تغذیه مطرح جهان معرفی شده است.
بشقاب من یکی از معروف‌ترین رژیم‌ها ، رژیم غذایی مدیترانه‌ای‌ست که در مطالعات علمی فراوانی اثر این رژیم در پیشگیری از بیماری‌های مرتبط با تغذیه از جمله دیابت، پرفشاری خون، اختلالات چربی خون و سایر مواردِ مرتبط به اثبات رسیده.
مشخصه‌ی اصلی الگوی بشقابِ من و رژیم مدیترانه‌ای چیست؟
در هر دو اینها (که می‌توانید جزئیات هر یک را در سایت‌های معتبر علمی یا محتواهای متعددی که توسط همکاران بنده تولید شده بخوانید) بر مصرفِ میوه و سبزی به مقدار زیاد تاکید فراوان شده است.
بشقابِ من به مصرف غلات کامل و رژیم مدیترانه‌ای به روغن‌های سالم مثل زیتون و همچنین گوشت‌های دریایی مثل ماهی و میگو به جای گوشت قرمز تاکید فراوان دارند.
با این حساب مراعات توصیه‌های این الگو و رژیم در شرایط حال حاضر کشور ما چقدر هزینه برمی‌دارد؟ احتمالاً زیاد!
اما خروجیِ صحبت‌های خانم کارشناس که مشخصاً گوشت و مرغ و بعد میوه و با توجه به قیمت‌های حالِ حاضر حتماً لبنیات را از سبد غذایی خانواده ایرانی حذف می‌کنند چیست؟
باقی ماندنِ سایر گروه‌های غذایی که شاملِ نان و غلات، ارزان‌ترین گروه سبزیجات که همان هم از قبل در برنامه غذایی ایرانی جایگاه مناسبی نداشته است.
اگر هم داشته با سرخ کردنِ سبزیجاتی مثل کدو و بادمجان ارزش غذایی‌شان از دست رفته و ارزان قیمت‌ترین منابع پروتئینی مثل تخم مرغ است که البته همان هم چندان ارزان قیمت نیست!
نتیجه‌ی رژیمِ تجویزیِ خانم کارشناس چیست؟
با توجه به مشخصاتِ رژیم غذایی سالمی که پیش‌تر به آن پرداختیم احتمالاً نتیجه‌ی رژیمِ تجویزیِ خانم کارشناس بر پایه‌ی مواد نشاسته‌ای، جامعه‌ای آسیب‌پذیر از لحاظ فاکتورهای قندی و چربی خون و همچنان درگیر با اضافه وزن در عینِ گرسنگیِ سلولی، و سیستم ایمنی آسیب‌پذیر به علت عدم مصرف منابع ویتامینی کافی خواهد بود.
که همین اواخر یک چشمه از تاخت و تازِ بیماری‌ها در چنین جوامعی را دیدیم و تنورِ مطالعات و مشاهداتِ ما در مورد مرگ و میرِ ناشی از کرونا و ارتباطِ آن با الگوی تغذیه جامعه و چاقی یا پایین بودنِ سطوح ویتامینی داغ است.
اگر بخواهم سخن کوتاه کنم، شاید پس از آرزوی بهبود شرایطِ اجتماعی و اقتصادی که بخش عمده‌ی آن از دست مدیران کشوری و بخش اندکی از دستِ ما ساخته است.
باید برای جا افتادنِ فرهنگِ علمی و کارشناسی نظر دادن و در نظر گرفتنِ همه‌ی جوانب سخن به ویژه هنگام استفاده از تریبونی به وسعتِ رسانه ملی دعا کنیم.
*شماره نظام پزشکی: ت ۶۷۵۴
اینستاگرام: nutrition_by_hamed
